Daglaryň beýikligini sazlaýan faktor näme?

Daglaryň beýikligini sazlaýan faktor näme? Daglaryň beýikligini sazlaýan faktor näme? gurrun . Onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. onun için, veýa. Veya için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Olmak onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa, Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa,

Daglaryň beýikligini haýsy güýç we mehanizm çözýär? Germaniýada işleýän gözlegçiler topary “Nature” žurnalynda neşir edilen gözlegde geň galdyryjy jogap tapdy: Dagyň ýokarky çägini kesgitleýän zat, eroziýa ýada gaýalaryň kertilmegi dälde; Ýeriň gabygyndaky güýçleriň arasynda ýüze çykýan deňleme. Bu tapyndy, Ýer ylmy üçin örän möhüm tapyndydyr.

Ýerdäki iň uly dag gerişleri (Gimalaý daglary ýa-da Andlar) biri-biriniň üstünden geçýän plastinka araçäkleri boýunça ýokarlanýar. Şeýle gatlak araçäklerinde iki gatlak biri-birine tarap süýşýär we bir gatlak beýlekisini Ýeriň gabygynyň aşagyna itýär. Bu batma (subduksiýa) prosesinde ýeriň üstünde yzly-yzyna güýçli ýer titremeler bolýar. Millionlarça ýyl bäri materikleriň gyralarynda dag gerişleri emele gelýär.

Dag gerişleriniň beýikligi nähili kesgitlenýär; Ýeriň içindäki tektoniki prosesler bilen kesgitlenýärmi ýa-da Ýeriň ýüzüni emele getirýän eroziýa prosesleri bilen kesgitlenýärmi diýip uzak wagtlap jedel edilýärdi.

Nemes Ýer Bilimleri Gözleg Merkezi Armin Dielforderiň ýolbaşçylygyndaky topar gözleg geçirip, derýalar we buzluklaryň emele getirýän eroziýasynyň, dag gerişleriniň beýgelmeginde rol oýnamaýandygy anykladylar. Gözlegde entek işjeň daglarda; Plastinka araçägindäki güýçleriň, daglaryň agramy we beýikligi netijesinde ýüze çykýan güýçleriň deňagramlylygy görkezildi. Öwrenilen dag gerişleriniň hemmesinde-de şeýle ýagdaý ýüze çykdy. Dag gerişleri, güýç deňagramlylygy bilen, ýerdäki proseslere reaksiýa berýär we çalt eroziýalar bilen ösüp beýikligini dowam etdirýär.

 GFZ GeoForschungsZentrum Potsdam, Helmholtz Centre/ScienceDaily.

Çeşme: popsci.com.tr