Sanlar sudurlaryň we pikirleriň hökümdarydyr Sanlar sudurlaryň we pikirleriň hökümdarydyr gurrun .Onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Veya için, veýa,. onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Olmak onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa, Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa,
Günbatar filosofiýasynyň ýaňy ýaňy dogan wagty, entäk filosofiýa “filosofiýa” adyny almanka, bir grek, dek durubilmän Müsüre geometriýa we matematika öwrenmäne gidipdir. Müsürde bu ylymlary döwrüniň iň gowy şeklinde alan bu grek, ýagny bu makalamyzyň gahrymany, matematikaň täsirinde grek filosofiýasynyň fundamentini guýup başlapdyr.
Hatda soň-soňlar meşhur bolanson bu oýlanma ylmyna “filosofiýa” diýip at dakanam gahrymanymyz Pifagor.
Dinine gaty bagly adam bolan Pifagor, üstüne-de matematika öwrenensoň bu pikirlerini biri-birine tapyşdyrman oturup bilmändir. Tebigatda geometriýanyň we matematikanyň kanunlaryny gözläp başlan gahrymanymyza olary tapmak hiç kyn düşmändir. Oň bilenem çäklenmän üstesine-de Pifagoryň kanuny diýip özbaşyna kanunam tapypdyr. Nirä seretse gözüne matematika görnüp başlan Pifagor “Älem matematiki kanunlar tarapyndan dolandyrylýar” diýen pikire gelipdir. Onda älemdäki islendik zady sanlar bilen ýagny matematika bilen düşündirip bolar, diýip oýlanypdyr. Şol wagta çenli pelsepe dünýäsinde hiçkim sanlara beýle ruhy baha berip görmändir. Hatda azajyk öteräk geçip jübüt sanlara gowy, täk sanlara erbet sanlar diýjek derejä çenli gelipdirler.
Pifagor matematiki sazlaşyk bilen älemiň ýaradylyşyny şeýle düşündiripdir: älemden öň bar bolan Çäksiziň(soňsuzyň) üstüne Hudaý çäk goýupdyr. Şeýlelikde hemme barlyklar öz çäklerini tapypdyrlar. Şu ýol bilen Hudaý ölçenýän birlikleri ýaradypdyr.
Bu sazlaşyk Pifagoryň başyny şeýlebir aýlapdyr welin hatda diňleýän sazlarynda-da olary duýup başlapdyr. Matematiki taýdan owadan gatnaşyklarda tertiplenen notalaryň has ýakymly saz emele getirýänini subut edipdir. Beýle saz tapaňsoň asmana seretmän diňlemek bolmaz diýip asmana seredip ýyldyzlaryň arasynda-da sanlaryň täsin sazlaşygyny görüpdir. Garaz nirä seretse sazlaşyk bolup dur. Görenem gowy bolupdyr, Plato ýaly ençeme filosofyň, Euklid ýaly ençeme alymyň ýoluny arçapdyr.
Ýazyjy: Galamkesh
0 Teswir