Çagalaryň ýalan sözlemegi

Çagalaryň ýalan sözlemegi Çagalaryň ýalan sözlemegi gurrun onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. onun için, veýa,. onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Olmak onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa, Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa,

Esasanam ilkinji bäş ýaşda çaganyň hyýal dünýäsi has giňän bolýar. Käwagt şeýle zatlar aýtýarlar welin ýalanmy, çynmy tapawutlandyrmak kyn bolýar. Uly adamlaryňky ýaly olaryň aýtýan zatlary birini aldamak niýetli däl. Çaganyň ulalmagy bilen birlikde hakykat we ýalan düşünjesi hem emele gelýär. Eýsem çagamyz bize ýalan sözlese näme etmeli?

3 ýaşda çagalar öz pikirlerine doly düşünip bilmezler. Şol sebäpli ýalan meselesinde olara zat diýip bolmaz. Emma çagalar ulaldygyça hyýal dünýäsi giňeler. Öwrenen täze zatlaryny barlap görmek islärler. Hyýal dünýäsinde ýaşaýan çaga dürli üýtgeşik hekaýalar düzüp biler, başga birini günäkärläp, bir meseläni has ulaldyp biler.

Üstesinede bu zatlaryň hemmesini hamana hakykat ýaly aýdar. Emma bu ýaşda bu döwürde bu ýagdaý örän adatydyr. Çünki çaganyň hakykatlyk duýgusy entek emele gelen däldir. 5 ýaşdan soň çaga hakykat we ýalany tapawutlandyryp başlar. Emma bu döwürde hem özüni söýdürmek isläp, ene-ata gaharlanmaz ýaly dürli kiçi ýalanlar aýdyp biler. 8-10 ýaşa ýetensoň bolsa çaga ýalan bilen hakykadyň tapawudyny doly öwrener.

Eger çaga entek 10 ýaşdan kiçi we ýalan sözleýän bolsa, onda munda aladalanar ýaly zat ýok. Emma 10 ýaşdan uly bolup entegem ýalan sözleýän bolsa, onda şu soraglara jogap tapmak gerek:

• Ýalany kime aýdýar? Diňe ejä ýa kakamy? Ýa-da umuman hemmelere ýalan sözleýärmi?
• Näçe wagtdan bäri ýalan sözleýär?
• Çagany terbiýelän wagtlary ene-ata hem birek-birege ýalan sözleýärdimi?
• Çaga aşa köp jogapkärçilik berýän bolup bilersiňizmi?
• Maşgala içinde çaga köp zat gadagan edilýärmi?

Çaga ýalan sözlemez ýaly nämeler etmeli?

Ene-ata hökmünde çaga täsiriňiz örän güýçlüdir. Çaga ilkinji öwrenýän zatlaryny maşgalada öwrenýär. Şol sebäpli çagaňyza görelde boluň. Eger ene-ata  ýalan sözleýän bolsa çagada ýalan sözlär.

Çaga söýülmek, öwülmek isleýär. Şol sebäpli gowy işler başaran wagty ony öwüň. Elbetde dürli ýalňyşlyklary goýberip biler, çaga bu ýalňyşlary düşündirip dogrysyny öwrediň. Aşa gaharlanmakdan, agyr temmiler bermekden saklanyň. Çaga gorkup ýalan sözläp biler.

Çagaňyza başarmajak jogapkärçiliklerini bermäň. “planyň çagasy eýdipdir, beýdipdir” diýip käýämäň. Eger şeýle etseňiz çagaňyzyň özüne bolan ynamy peseler. Mydama belläp geçişimiz ýaly çaga söýülmegi we öwülmegi isleýär.

Birki gezek ýalan sözledi diýip “ýalançy” lakamyny dakmaň. Akylla 40 gezek däli diýseň, däli bolar diýilşi ýaly, çaga “ýalançy” diýmek hem şonuň ýalydyr.

Umuman çaganyň ýalançy bolup ýetişip, ýetişmezligi ene-atanyň elindäki zat. Eger görelde bolup, ýalandan saklanylsa, çagada dogruçyl bolup ýetişer.

Ýazan: Büşra Gürkale (Psiholog)

Çeşme: www.doktortakvimi.com