Şimpanzeler bilen ýaşap ylyma ýol görkezen zenan: Jeýn Gudal

Şimpanzeler ylyma ýol görkezen Şimpanzeler ylyma ýol görkezen gurrun onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. onun için, veýa,. onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Olmak onun için, veýa, onun için, veýa, onun için, veýa. Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa, onun için, veýa, olmaz onun için. Veya, onun için, veýa, onun için, veýa. O zaman onun için, veya, onun için, veýa, onun için, veýa, Ruya onun için, veýa. Onun için, veýa, onun için, veýa. Oýle onun için, veýa, onun için. veýa,

1934-nji ýylda doglan iňlis primatolog Jeýn Gudal 1960-njy ýyllarda bir alymyň araçylyk etmegi bilen Tanzanýada, şol wagta çenli kän bir maglumat jemlenilmedik şimpanzeleri öwrenmek üçin iberilýär.

Primatolog Jeýn Gudal “dünýädäki iň uzak wagt dowam eden barlagyň eýesidir”. Ol entegem işleýär.

Ol orta ýagdaýly maşgalada doglansoň, uniwersitetde okap bilmändir. Afrika gitmek üçin ofisant bolup işläp, pul gazanýar. Soňra antropolog Luis Likeýiň kömekçisi bolýar. Ol Luis bilen gidip, şimpanzeleri öwrenip başlaýar. Luis ilkinji adamlary öwrenmek üçin şimpanzeleri ýakyndan öwrenmeli diýip pikir edipdir. Elbetde şol döwre çenli şimpanzeleri beýle ýakyndan öwrenen hiç kim ýokdy.

Ilkinji ýakynlaşmadan kän bir netije bolmaýar. Sebäbi şimpanzeler adamlardan gaçypdyr. Emma uzak wagt ýanlaryna barylansoň, şimpanzeler hem öwrenişip başlapdyr. Olaryň özleri Jeýniň ýanyna gelip başlaýar. Jeýn olar üçin banan zyňýan enjamlar hem gurnaýar. Wagtyň geçmegi bilen şimpanzeler jeýne örän öwrenişýär.

Şimpanzeleriň öz aralarynda adamlaryňky ýaly bahyllyk, uruş, gaharlanma ýaly ýagdaýlary hem bar. Käbir wagtlarda olar adamlar üçin howply bolup bilýärler. Ilkinji gezeklerde olar Jeýniň ýaşaýan ýerini gabap alypdyrlar.

Jeýniň gözegçilik edip ýören döwürlerinde şimpanze toparynyň başyndan iki betbagtçylyk geçipdir. Birinjisi günortadan adamlaryň üsti bilen gelýän kesel şimpanzelere bulaşypdyr. Hatda bir şimpanzeni kösenmez ýaly öldüripdir.

Ikinji betbagtçylyk bolsa şimpanzeleriň arasynda çykan söweş bolupdyr. Bu söweşde Jeýniň gözegçilik edýän şimpanzeleriniň köpsi aradan çykypdyr.

Şu aşakdaky wideony göreňde hem Jeýniň şimpanzelere nädereje öwrenişendigini görmek bolýar:

Jeýniň 1960-njy ýyllardan şu güne çenli başdan geçirenlerini Jeýn atly Netfliksiň filminden görüp bilersiňiz.

Çeşme: seyler.eksisozluk.com